མི་དམངས་མང་ཚོགས་ལ་སྔར་ལས་ལྷག་པའི་རིག་གནས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་ལོངས་སྤྱོད་བྱེད་དུ་འཇུག་རྒྱུ། རིག་གནས་ནི་མི་རིགས་ཀྱི་བསམ་བློའི་སྲོག་རྩ་དང་གསར་གཏོད་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་ཡིན། སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་སྲོག་ཤིང་རིན་ཐང་ལྟ་བ་ལག་ལེན་དུ་བསྟར་ནས། ཀྲུང་ཧྭའི་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་དར་སྤེལ་གཏོང་རྒྱུ། མཚན་ཉིད་རིག་པ་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཚན་རིག་དར་རྒྱས་གོང་འཕེལ་གཏོང་བ་དང་། རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ་དང་གསར་འགྱུར་དཔེ་སྐྲུན། རླུང་འཕྲིན་གློག་བརྙན་བརྙན་འཕྲིན། ཡིག་ཚགས་སོགས་ཀྱི་བྱ་གཞག་བཅས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བ། རིག་གནས་ཤུལ་དངོས་དང་དངོས་པོ་མ་ཡིན་པའི་ཤུལ་བཞག་རིག་གནས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པར་མཐོང་ཆེན་བཅས་བྱེད་རྒྱུ། ཕུལ་བྱུང་རིག་རྩལ་བརྩམས་ཆོས་སྔར་ལས་མང་པོ་མཁོ་སྤྲོད་བྱེད་པ་དང་། དམངས་ཡོངས་ཀྱིས་དཔེ་དེབ་ལྟ་བ་དར་སྤེལ་བཏང་སྟེ། དཔེ་དེབ་ལྟ་སྤྲོ་བའི་སྤྱི་ཚོགས་འཛུགས་སྐྱོང་བྱེད་རྒྱུ། གཞི་རྩའི་སྤྱི་པའི་རིག་གནས་ཞབས་ཞུ་ཚད་ལྡན་ཅན་དང་དོ་མཉམ་ཅན་དུ་འགྱུར་བར་རིམ་གྱིས་སྐུལ་འདེད་དང་། སྤྱི་པའི་རིག་གནས་སྒྲིག་བཀོད་རིན་དངུལ་མི་དགོས་པར་སྒོ་འབྱེད་རྒྱ་བསྐྱེད་པ། གཞི་རིམ་གྱི་ཕྱོགས་བསྡུས་རང་བཞིན་གྱི་རིག་གནས་ཞབས་ཞུའི་ལྟེ་གནས་ཀྱི་ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་ལ་སྐུལ་འདེད་བཅས་བྱེད་རྒྱུ། རིག་གནས་སྒྲིག་སྲོལ་སྒྱུར་བཅོས་ཟབ་སྤེལ་བྱས་ཏེ། སྲོལ་རྒྱུན་སྨྱན་སྦྱོར་དང་གསར་དར་སྨྱན་སྦྱོར་མཉམ་བསྲེས་ཀྱིས་འཕེལ་རྒྱས་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ། རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ནང་གི་མི་ཆོས་བརྗེ་རེས་རྒྱ་བསྐྱེད་བྱས་ཏེ། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྱབ་སྤེལ་གཏོང་ནུས་འཛུགས་སྐྱོང་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུ། དམངས་ཡོངས་ཀྱི་ལུས་སྦྱོང་དང་། རྩལ་འགྲན་ལུས་རྩལ། ལུས་རྩལ་ཐོན་ལས་བཅས་འཕེལ་རྒྱས་བཏང་སྟེ། 2022ལོའི་དགུན་དུས་ཀྱི་ཨོ་རྩལ་འགྲན་ཚོགས་གཉེར་རེ་ཞུ་བའི་ལས་དོན་ལེགས་པོར་བསྒྲུབ་རྒྱུ།
སྤྱི་ཚོགས་བཅོས་སྐྱོང་བྱེད་པར་ཤུགས་སྣོན་དང་གསར་གཏོད་བྱེད་རྒྱུ། སྤྱི་ཚོགས་རྩ་འཛུགས་ཀྱི་དོ་དམ་ལམ་ལུགས་སྒྱུར་བཅོས་ཟབ་སྤེལ་བྱས་ཏེ། ལས་རིགས་ཀྱི་མཐུན་ཚོགས་དང་། ཚོང་ཚོགས་གཉིས་སྲིད་འཛིན་ལས་ཁུངས་དང་འབྲེལ་ཐག་གཅོད་རྒྱུ། ཚོགས་པ་དང་རྩ་འཛུགས་ཀྱིས་ཁྲིམས་ལྟར་སྤྱི་ཚོགས་བཅོས་སྐྱོང་ནང་ཞུགས་པ་དང་། ཆེད་ལས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ལས་དོན་དང་། དང་བླངས་ཞབས་ཞུ། དགེ་རྩའི་བྱ་གཞག་བཅས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་རྒྱུ། སྤྱི་ཚོགས་སྟོབས་ཤུགས་ཀྱིས་རྒན་གསོའི་སྒྲིག་ཆས་དར་སྤེལ་གཏོང་བར་སྐུལ་མ་བཏང་སྟེ་སྡེ་ཁུལ་དང་ཁྱིམ་སྡོད་རྒན་གསོ་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུ། གྲོང་གསེབ་ཀྱི་གཞིས་སྡོད་བྱིས་པ་དང་། བུད་མེད། རྒན་རྒོན་བཅས་ལ་ཐུགས་ཁུར་གྱི་ཞབས་ཞུ་མཁོ་འདོན་བྱེད་ཆེད། ལོ་ན་མ་སོན་པའི་སྐྱེ་བོའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སྲུང་སྐྱོང་ལམ་ལུགས་འཛུགས་རྒྱུ། བུད་མེད་དང་བྱིས་པའི་ཁེ་དབང་འགན་ལེན་ཏན་ཏིག་བྱ་རྒྱུ། སྤྱི་པའི་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་སྔོན་འགོག་ཐག་གཅོད་དང་གནོད་འགོག་གནོད་སེལ་རྒུད་སྐྱོབ་བཅས་ཀྱི་ནུས་པ་ཇེ་ཆེར་གཏོང་རྒྱུ། ས་ཡོམ་དང་། གནམ་གཤིས། ཚད་འཇལ་རིས་འབྲི། ས་གཤིས་བཅས་ཀྱི་ལས་དོན་ལེགས་པར་བསྒྲུབ་རྒྱུ། ཁྲིམས་ལུགས་དྲིལ་བསྒྲགས་ཀྱི་སློབ་གསོ་ཟབ་སྤེལ་དང་། མི་དམངས་ཀྱི་འདུམ་འགྲིག་ལས་དོན་ལ་ཤུགས་སྣོན། ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱི་རོགས་སྐྱོར་ལམ་ལུགས་འཐུས་ཚང་བཅས་གཏོང་རྒྱུ། ཇུས་ཐག་གལ་ཆེན་གཅོད་པར་སྤྱི་ཚོགས་བརྟན་ལྷིང་ཡོང་མིན་དཔྱད་དཔོག་བྱེད་པའི་ལམ་སྲོལ་དོན་འཁྱོལ་བྱས་ཏེ། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འགལ་བ་སྔོན་འགོག་དང་འདུམ་འགྲིག་ནུས་ལྡན་བྱེད་རྒྱུ། ཡིག་བསྐུར་ངོ་བཅར་ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱི་ཐབས་ལམ་དུ་བཙུད་ནས་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཚུལ་མཐུན་ཞུ་གསོལ་དུས་ཐོག་ཏུ་རང་སར་ཐག་གཅོད་བྱེད་རྒྱུ། བདེ་འཇགས་ཀྲུང་གོ་འཛུགས་སྐྲུན་གཏིང་ཟབ་བྱེད་པ་དང་། དངོས་སྣང་ཅན་གྱི་སྤྱི་ཚོགས་བདེ་འཇགས་སྔོན་འགོག་ཚོད་འཛིན་མ་ལག་འཐུས་ཚང་དུ་བཏང་སྟེ། གཏུམ་སྤྱོད་འཇིགས་སྐུལ་དང་། འཆལ་རྒྱན་དུག་གསུམ། ལོག་ཆོས། ལྐོག་ཚོང་འདྲེན་པ་སོགས་ཀྱི་ཉེས་གསོག་བྱ་སྤྱོད་ལ་ཁྲིམས་ལྟར་ཆད་པ་གཅོད་རྒྱུ། དྲ་སྦྲེལ་གྱི་བར་སྟོང་འཕེལ་རྒྱས་དང་ཚད་ལྡན་བཟོས་ནས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདེ་འཇགས་དང་སྤྱི་པའི་བདེ་འཇགས་ལ་འགན་ལེན་ཏན་ཏིན་བྱེད་རྒྱུ། མིའི་ཚེ་སྲོག་གི་རིན་ཐང་གཞལ་དུ་མེད་པས་སྔར་ལས་བློ་ཐག་རྦད་ཆོད་ཀྱི་བྱེད་ཐབས་སྤྱད་དེ་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ལ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ་དང་། བཟའ་བཅའ་དང་སྨན་རྫས་གནོད་མེད་ཀྱི་གོ་རིམ་ཧྲིལ་པོ་འགན་སྲུང་བྱེད་རྒྱུ། ནུས་བསྲི་སྙིགས་འཕྲི་དང་ཁོར་ཡུག་བཅོས་སྐྱོང་གི་འགག་སྒྲོལ་ལས་ཀ་ལེགས་པོར་བསྒྲུབ་རྒྱུ། ཁོར་ཡུག་སྦགས་བཙོག་ནི་དམངས་འཚོའི་ཆག་སྒོ་དང་། དམངས་སེམས་ལ་གནོད་བྱེད་ཡིན་པས། བཙན་ཐབས་ལ་བརྟེན་ནས་བཅོས་སྐྱོང་མཐའ་གཅིག་བྱ་རྒྱུ། ད་ལོར། དབྱང་གཉིས་ཐཱན་རྫས་འབུད་བསྐྱུར་བྱེད་ཚད་བརྒྱ་ཆ་3.1ཡན་ཉུང་དུ་འགྲོ་བ་དང་། རྫས་འགྱུར་ལ་མཁོ་བའི་དབྱང་གི་ཚད་དང་ཨན་ཏན་འབུད་བསྐྱུར་བྱེད་ཚད་གཉིས་ཀ་བརྒྱ་ཆ་２ཡས་མས་ཆག་པ། དབྱང་གཉིས་ཐཱན་རྫས་དང་ཨན་ཏན་འགྱུར་རྫས་འབུད་བསྐྱུར་བྱེད་ཚད་སོ་སོར་བརྒྱ་ཆ་３ཡས་མས་དང་བརྒྱ་ཆ་５ཡས་མས་ཆག་པར་བྱེད་རྒྱུ། རླུང་ཁམས་ཆེན་མོའི་སྦགས་བཙོག་སྔོན་འགོག་ལས་སྒོའི་འཆར་གཞི་ལག་བསྟར་གཏིང་ཟབ་དང་། ས་ཁོངས་མཉམ་འགོག་མཉམ་བཅོས་ལ་ཤུགས་སྣོན། རྡོ་སོལ་གཙང་མ་ནུས་ཆེའི་བེད་སྤྱོད་ལ་ཤུགས་སྣོན། སོལ་སྤར་གློག་འདོན་ཁང་གི་འབུད་བསྐྱུར་ཆེས་ཉུང་སྒྱུར་བཀོད་བྱེད་པར་སྐུལ་འདེད་བཅས་བྱས་ཏེ། ས་ཁོངས་གལ་ཆེན་དུ་རྡོ་སོལ་འཛད་སྤྱོད་རྩ་བ་ནས་མི་འཕར་བར་བྱེད་རྒྱུ། ནུས་ཁུངས་གསར་པའི་རླངས་འཁོར་ཁྱབ་གདལ་དུ་གཏོང་བ་དང་། འཁོར་རིགས་ཀྱི་བཙོག་རླངས་བཅོས་སྐྱོང་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ། སྣུམ་གྱི་ཚད་གཞི་དང་སྤུས་ཀ་ལེགས་སུ་གཏོང་བ། ས་ཁོངས་གལ་ཆེན་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་གལ་ཆེན་ལ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཚད་གཞི་ལྔ་པའི་རླངས་འཁོར་ལ་ས་སྣུམ་དང་ཁྲའེ་ཡིའུ་སྣུམ་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་མཁོ་འདོན་བྱེད་རྒྱུ།
2005ལོའི་ལོ་མཇུག་གི་གོང་ལ་ཐོ་བཀོད་སྐྱེལ་འདྲེན་བྱེད་པའི་རྟགས་སེར་རླངས་འཁོར་ཐམས་ཅད་མེད་པར་བཟོ་རྒྱུ། གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་ལ་ཁ་གཏད་ལེགས་པོ་བཅལ་ནས་ཐཱན་འབུད་བསྐྱུར་བྱེད་དབང་ཉོ་ཚོང་ཚོད་ལྟ་བྱེད་གནས་རྒྱ་སྐྱེད་རྒྱུ། ཆུའི་སྦགས་བཙོག་འགོག་སེལ་ལས་སྒོའི་འཆར་གཞི་ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ། གཙང་པོ་དང་མཚེའུ་རྒྱ་མཚོ་བཅས་པའི་སྦགས་བཙོག་དང་། ཆུའི་སྦགས་བཙོག་གི་འབྱུང་ཁུངས། ཞིང་ལས་ཁ་གཏིང་གཉིས་ཀྱི་སྦགས་བཙོག་བཅས་བཅོས་སྐྱོང་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་སྟེ། ཆུ་འགོ་ནས་ཆུའི་ཀ་ལའི་བརྒྱུད་རིམ་ཧྲིལ་པོར་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ་བྱེད་རྒྱུ། ཁོར་ཡུག་སྦགས་བཙོག་ཕུང་གསུམ་པས་བཅོས་སྐྱོང་བྱེད་པར་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་རྒྱུ། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་གི་དཔྱ་ཁྲལ་སྐོར་གྱི་བཅའ་ཁྲིམས་འཛུགས་པའི་ལས་དོན་ལེགས་པར་བསྒྲུབ་རྒྱུ། ང་ཚོས་ངེས་པར་དུ་ཁོར་ཡུག་གི་ཁྲིམས་ལུགས་ལག་བསྟར་ཏན་ཏིག་བྱས་ནས། ལྐོག་འབུད་ལྐོག་སྐྱུར་མཁན་ལ་རྡུང་རྡེག་དྲག་པོ་བཏང་ཐོག་དེ་ཚོར་རིན་དོད་ཆེན་པོ་འཇལ་དུ་འཇུག་རྒྱུ། རྒྱ་ཡན་དུ་གཏོང་མཁན་གྱི་འགན་འཁྲི་བདའ་འདེད་ནན་པོར་བྱས་ནས་དེར་གཅོད་དགོས་ངེས་ཀྱི་ཆད་པ་གཅོད་རྒྱུ།
ནུས་ཁུངས་ཐོན་སྐྱེད་དང་འཛད་སྤྱོད་གསར་བརྗེ་བྱེད་རྒྱུ་ནི་གོང་འཕེལ་དང་དམངས་འཚོ་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པས། རླུང་ནུས་གློག་འདོན་དང་། འོད་ནུས་གློག་འདོན། སྐྱེ་དངོས་ཀྱི་ནུས་པ་བཅས་འཕེལ་རྒྱས་ཤུགས་ཆེན་གཏོང་བ་དང་། ཆུ་གློག་འཕེལ་རྒྱས་ཧུར་ཐག་གཏོང་བ། ཉིང་གློག་བདེ་འཇགས་ངང་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བ། རྡོ་གཡམ་སོལ་རླངས་དང་སོལ་རིམ་སོལ་རླངས་གསར་སྤེལ་བེད་སྤྱོད་བཅས་བྱེད་རྒྱུ། ནུས་ཁུངས་འཛད་སྤྱོད་བྱེད་འབོར་ཚོད་འཛིན་བྱས་ཏེ། བཟོ་ལས་དང་འགྲིམ་འགྲུལ། ཨར་ལས་སོགས་ཁྱབ་ཁོངས་གཙོ་གནད་ཀྱི་ནུས་བསྲི་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུ། འཁོར་རྒྱུག་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ཧུར་ཐག་བཏང་ནས་བཟོ་ལས་ཀྱི་སྙིགས་རོ་དང་འཚོ་བའི་གད་སྙིགས་ཐོན་ཁུངས་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་བྱས་ཏེ་བེད་སྤྱོད་ཤུགས་ཆེན་བྱེད་རྒྱུ། རང་རྒྱལ་གྱི་ནུས་རྒྱུ་བསྲི་ཚགས་དང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་ཚོང་རའི་རྟིང་ཤུགས་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཡིན་པས། ནུས་རྒྱུ་བསྲི་ཚགས་དང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་ཐོན་ལས་རིགས་གསར་དར་གཙོ་རྟེན་ཐོན་ལས་སུ་བསྐྲུན་རྒྱུ།
ནགས་ཚལ་དང་། རྩྭ་ཐང་། གཙང་ཆུ། འདམ་ར་བཅས་ནི་རང་བྱུང་ཁམས་ཀྱིས་མིའི་རིགས་ལ་སོས་སུ་གནང་བའི་སྔོ་ལྗང་རྒྱུ་ནོར་ཞིག་ཡིན་པས་ངེས་པར་དུ་གཅེས་སྤྲས་ལྡབ་འགྱུར་བྱེད་རྒྱུ། སྐྱེ་ཁམས་ལས་གཞི་གལ་ཆེན་འཛུགས་སྐྲུན་དང་། སྐྱེ་ཁམས་ནུས་པའི་གཙོ་གནད་ཁུལ་རྒྱ་ཆེ་རུ་གཏོང་བ། སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སྔོན་བསྐྱོད་དཔེ་སྟོན་ཁུལ་ལེགས་གཉེར། རྒྱལ་ཁོངས་ས་ཆ་དང་གཙང་ཆུ་ཕྱོགས་བསྡུས་བཅོས་སྐྱོང་ཚོད་ལྟ། འབབ་རྒྱུད་སྟོད་སྨད་ལ་འཕྲེད་ཕྱོགས་ཀྱི་ཁ་གསབ་ལམ་སྲོལ་ཚོད་ལྟ་རྒྱ་སྐྱེད་བཅས་བྱས་ཏེ་རྨ་འབྲི་རྫ་གསུམ་གྱི་ཆུ་འགོ་སྲུང་སྐྱོབ་ཡག་པོ་བྱེད་རྒྱུ། རང་བྱུང་ནགས་ཚལ་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་ཁོངས་རྒྱ་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་། རང་བྱུང་ནགས་ཚལ་ཚོང་ལས་རང་བཞིན་གྱི་གཅོད་འབྲེག་བྱེད་རིགས་གོ་རིམ་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་མཚམས་འཇོག་རྒྱུ། ད་ལོ་ཞིང་དོར་ནགས་གསོ་དང་རྩྭ་གསོ་སྤྱི་ཆིང་ཁྲི་66.7དང་། ནགས་བཟོ་སྤྱི་ཆིང་ཁྲི་600གསར་སྣོན་བྱེད་རྒྱུ། སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་པའི་འགག་རྩ་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་རྒྱུ་དང་མཐར་ཐུག་རྒྱུན་འཁྱོངས་ལ་ཐུག་ཡོད་པས། ང་ཚོས་ངེས་པར་དུ་དམ་འཛིན་ལྷོད་གཡེང་རྩ་བ་ནས་མ་བཏང་བར་གནམ་སྔོན་རྡུལ་བྲལ་དང་ཆུ་གཙང་རྒྱུན་འབབ། འཕེལ་རྒྱས་རྒྱུན་མི་ཆད་པ་བཅས་ངེས་པར་དུ་ཡོང་བ་བྱེད་རྒྱུ།
དྲུག སྲིད་གཞུང་རང་ངོས་འཛུགས་སྐྱོང་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་ཏན་ཏིག་གཏོང་རྒྱུ།
ང་ཚོས་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་བཅའ་ཁྲིམས་ལྟར་རྒྱལ་སྐྱོང་བྱས་ཏེ། ཁྲིམས་སྐྱོང་སྲིད་གཞུང་དང་། གསར་གཏོད་སྲིད་གཞུང་། སྤྱོད་གཙང་སྲིད་གཞུང་། ཞབས་ཞུ་ཅན་གྱི་སྲིད་གཞུང་བཅས་འཛུགས་སྐྱོང་ཇེ་མགྱོགས་སུ་བཏང་ཐོག སྲིད་གཞུང་གི་ལག་བསྟར་ནུས་པ་དང་ཀུན་གྱི་ཡིད་རྟོན་ནུས་པ་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་། རྒྱལ་ཁབ་བཅོས་སྐྱོང་མ་ལག་དང་བཅོས་སྐྱོང་ནུས་པ་དེང་རབས་ཅན་དུ་འགྱུར་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ། རྩ་ཁྲིམས་ལྟར་སྲིད་སྐྱོང་དང་བཅའ་ཁྲིམས་ལྟར་སྲིད་འཛིན་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་ནས་སྲིད་གཞུང་གི་ལས་དོན་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་ཁྲིམས་སྐྱོང་གི་འཁོར་རྒྱའི་ནང་འཇུག་རྒྱུ། རྩ་ཁྲིམས་ནི་ང་ཚོའི་རྩ་བའི་བྱེད་སྒོའི་ཚད་གཞི་ཡིན་པས། སྲིད་གཞུང་རིམ་པ་ཁག་དང་དེའི་ལས་དོན་མི་སྣ་ཚང་མས་ངེས་པར་དུ་སྲུང་བརྩི་ནན་པོ་ཞུ་དགོས། ཁྲིམས་བརྩི་ཁྲིམས་སྦྱོང་ཁྲིམས་སྲུང་ཁྲིམས་སྤྱོད་བཅས་བྱས་ནས་བཅའ་ཁྲིམས་ལྟར་འགན་འཁྲི་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་སྒྲུབ་རྒྱུ་དང་། སྲིད་འཛིན་བྱ་སྤྱོད་ཚང་མར་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་གཞི་འཛིན་ས་ཡོད་དགོས་པ་ལས་སྲིད་གཞུང་གི་སྡེ་ཁག་གང་ཞིག་ཡིན་རུང་བཅའ་ཁྲིམས་ཕྱིའི་དབང་ཆ་འཛུགས་མི་ཆོག སྲིད་འཛིན་ཁྲིམས་བསྟར་སྒྲིག་སྲོལ་སྒྱུར་བཅོས་ཟབ་སྤེལ་དང་། དྲང་བདེན་ཡ་རབས་ཀྱི་ཁྲིམས་བསྟར་ཚད་གཞི་ནན་དུ་གཏོང་བ། ཕྱོགས་བསྡུས་ཁྲིམས་བསྟར་མགྱོགས་སུ་གཏོང་བ། སྲིད་འཛིན་ཁྲིམས་བསྟར་གྱི་འགན་འཁྲིའི་ལམ་ལུགས་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་དོན་འཁྱོལ་བཅས་བྱེད་རྒྱུ། ཁྲིམས་འགལ་སྒྲིག་འགལ་གྱི་སྤྱོད་ཚུལ་ཐམས་ཅད་བདའ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ་དང་ཁྲིམས་བསྟར་ནན་པོ་མེད་པའི་སྣང་ཚུལ་ཐམས་ཅད་ཡོ་བསྲང་ངེས་པར་དུ་བྱེད་དགོས།
དོ་དམ་གསར་གཏོད་རྒྱུན་འཁྱོངས་དང་། ཞབས་འདེགས་ཞུ་ནུས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ། སྲིད་གཞུང་གི་ཕན་གོ་ཕྱོད་ནུས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་བཅས་བྱེད་རྒྱུ། གཞི་རྩའི་སྤྱི་པའི་ཞབས་ཞུ་མཁོ་འདོན་བྱེད་རྒྱུར་ཞབས་ཞུ་ཉོ་སྒྲུབ་བྱེད་སྟངས་གང་ནུས་སྤྱད་ནས་ཕུང་གསུམ་པས་འདོན་སྤྲོད་ཐུབ་པའི་ལས་དོན་རང་བཞིན་གྱི་དོ་དམ་ཞབས་ཞུ་ཚོང་རའམ་སྤྱི་ཚོགས་ལ་སྒྲུབ་རྒྱུར་སྤྲོད་རྒྱུ། ཇུས་ཐག་གཅོད་རྒྱུ་ཚན་རིག་ཅན་དང་དམངས་གཙོ་ཅན་དུ་འགྱུར་རྒྱུར་སྐུལ་སྤེལ་ཧུར་ཐག་བཏང་ནས་རིག་མཛོད་ཀྱི་ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་བྱེད་པར་མཐོང་ཆེན་བྱེད་རྒྱུ། སྲིད་དོན་ཡོངས་བསྒྲགས་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་ལག་བསྟར་དང་། གློག་རྡུལ་སྲིད་དོན་དང་དྲ་ཐོག་ལས་སྒྲུབ་ཁྱབ་གདལ་གཏོང་རྒྱུ། སྲིད་གཞུང་རིམ་པ་ཁག་གིས་རིམ་པ་གཅིག་མཚུངས་ཀྱི་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་དང་དེའི་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་ལྟ་སྐུལ་རང་རྟོགས་ངང་དང་ལེན་དང་། མི་དམངས་སྲིད་གྲོས་ཀྱི་དམངས་གཙོའི་ལྟ་སྐུལ་དང་ལེན། མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་དང་སྲིད་གྲོས་ཀྱི་ཨུ་ཡོན། དམངས་གཙོའི་ཏང་ཤོག་ཁག བཟོ་ཚོང་མཉམ་འབྲེལ་ལྷན་ཚོགས། ཏང་ཤོག་གང་ལའང་མ་གཏོགས་པའི་མི་དྲག་དང་མི་དམངས་ཚོགས་པ་ཁག་བཅས་ཀྱི་བསམ་འཆར་ཉན་འཇོག་ནན་ཏན་བྱེད་རྒྱུ། ང་ཚོའི་ལས་དོན་སྒྲུབ་རིགས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་མི་དམངས་ཀྱི་ལྟ་སྐུལ་དང་ལེན་དང་མི་དམངས་ཀྱི་འདོད་བློ་གང་ལེགས་མཚོན་པ་བྱེད་རྒྱུ། བཅའ་ཁྲིམས་ལྟར་དབང་ཆ་སྤྱོད་པ་རྒྱུན་འཁྱོངས་དང་། བསྲི་ཚགས་དར་སྤེལ་དང་རྒྱས་སྤྲོས་བཅོས་སྐྱོང་བྱས་ནས་ཏང་སྲོལ་ཡོ་བསྲང་དང་སྲིད་དོན་གཙང་སྐྱོང་། རུལ་སུངས་ལ་རྒོལ་བའི་ལས་དོན་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་རྒྱུ། ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གི་གཏན་འབེབས་དོན་ཚན་བརྒྱད་ཀྱི་དགོངས་དོན་དོན་འཁྱོལ་ནན་ཏན་བྱས་ཐོག“སྤྱོད་ཚུལ་བཞི”རྒྱུན་འཁྱོངས་ལྷོད་མེད་ཀྱིས་ཡོ་བསྲང་དང་། རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི“སྲུང་བྱ་རྣམ་གསུམ”མུ་མཐུད་ལག་བསྟར་ནན་པོ་བྱེད་རྒྱུ། རུལ་སུངས་ཀྱི་སྣང་ཚུལ་ལ་ཐུན་མོང་གི་ཁྱད་ཆོས་ཤིག་ཡོད་པ་ནི་དབང་ཆ་འཐོབ་འཚོལ་བྱེད་པ་དེ་ཡིན་པས། དབང་ཆ་སྟོབས་ཆུང་དུ་གཏོང་བར་བརྟེན་ནས་སྲིད་གཙང་སྟོབས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་ལམ་ལུགས་ར་བ་དམ་བརྟན་བསྐོར་ཏེ། འཐོབ་འཚོལ་གྱི་བར་སྟོང་མཐའ་གཅིག་ཏུ་མེད་པ་བཟོ་བ་དང་རུལ་སུངས་ཀྱི་གཞི་མ་སྟོངས་སུ་འཇུག་དགོས། སྲིད་འཛིན་ལྟ་ཞིབ་ལ་ཤུགས་སྣོན་དང་རྩིས་བཤེར་ལྟ་སྐུལ་གྱི་ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་བྱས་ནས་སྤྱི་པའི་མ་དངུལ་དང་སྤྱི་པའི་ཐོན་ཁུངས། རྒྱལ་ཁབ་ལ་དབང་བའི་རྒྱུ་ནོར་བཅས་ལ་ལྟ་སྐུལ་དང་དོ་དམ་ནན་པོ་བྱེད་རྒྱུ། རུལ་སུངས་ལ་རྒོལ་བའི་དྲག་གནོན་རྣམ་པ་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་ཐོག་རུལ་སུངས་པར་བཟོད་སྒོམ་རྩ་བ་ནས་མ་བྱས་པར་རྩད་ཞིབ་ནན་པོ་བྱེད་རྒྱུ། རུལ་སུངས་སུ་གྱུར་པའི་བྱ་སྤྱོད་དེ་འགོ་ཁྲིད་ལས་ཁུངས་དང་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཉེ་འཁོར་གང་དུ་ཐོན་ཀྱང་ངེས་པར་དུ་ཉེས་ཆད་ནན་པོ་གཅོད་རྒྱུ། རང་འགུལ་ངང་ལས་བྱེད་པ་རྒྱུན་འཁྱོངས་དང་། དོན་འཁྱོལ་དམ་འཛིན་ནན་པོ་བྱས་ཏེ་དམངས་ཆེད་སྲིད་བརྩོན་ཐུབ་པ་ཏན་ཏིག་བྱེད་རྒྱུ། དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་རྒྱུན་རྣམ་གསར་པར་སླེབས་པས། བསམ་པའི་ཉམས་འགྱུར་ཡང་གསར་པ་ཡོད་དགོས། རྒྱ་ཆེའི་གཞུང་ཞབས་པ་དང་ལྷག་པར་དུ་འགོ་ཁྲིད་ལས་བྱེད་པས་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་མི་དམངས་ཀྱི་ཆེད་དུ་འཕེལ་རྒྱས་དོན་གཉེར་དང་བདེ་སྐྱིད་བསྐྲུན་རྒྱུ་དེ་འགན་འཁྲི་ཆེ་ཤོས་སུ་བརྩི་བ་དང་། ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་དེང་རབས་ཅན་དུ་འགྱུར་བའི་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལས་འགན་དེ་ཕྲག་ཐོག་ཏུ་ཁུར་བ། ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་མང་ཚོགས་ཀྱི་སྐྱིད་སྡུག་དེ་སེམས་གཏིང་དུ་འཇོག་པ་བཅས་བྱེད་རྒྱུ། སྲིད་གཞུང་རིམ་པ་ཁག་གིས་འགན་འཁྲི་ནན་སྒྲུབ་ཏན་ཏིག་དང་། ལག་ལེན་དོན་འཁྱོལ་དམ་འཛིན། གསར་གཏོད་ཀྱི་རང་བཞིན་ལྡན་པ་བཅས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ལས་དོན་སྤེལ་རྒྱུ། སྲིད་དོན་བྱས་རྗེས་དཔྱད་ཞིབ་གདེང་འཇོག་ལམ་སྲོལ་འཐུས་ཚང་དུ་བཏང་ནས་བྱས་རྗེས་མངོན་གསལ་དོད་པར་གཟེངས་བསྟོད་ཤུགས་ཆེན་བྱེད་རྒྱུ་དང་། ལས་དོན་ཐད་ནུས་པ་མེད་མཁན་ལ་བསླབ་འདོམས་སྐུལ་ལྕག་གཏོང་རྒྱུ། འགོ་ཁྲིད་པའི་ལས་མི་བྱེད་པ་དང་སྲིད་དོན་ལ་ལྷོད་གཡེང་བྱེད་མཁན་ལ་ཡོངས་གྲགས་ཕྱིར་འདོན་བྱེད་རྒྱུ་དང་འགན་འཁྲི་བདའ་འདེད་མཐའ་གཅིག་ཏུ་བྱེད་རྒྱུ།
འཐུས་མི་རྣམ་པ།
རང་རྒྱལ་ནི་མི་རིགས་མང་བའི་གཅིག་གྱུར་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་པས། འདྲ་མཉམ་མཐུན་སྒྲིལ་རོགས་རེས་ཞི་མཐུན་བཅས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་མི་རིགས་འབྲེལ་བ་སྲ་བརྟན་དང་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུ་ནི་རྒྱལ་ཡོངས་མི་རིགས་ཁག་གི་མི་དམངས་ཀྱི་རྩ་བའི་ཁེ་ཕན་དང་ཐུན་མོང་གི་འགན་འཁྲི་ཡིན། མི་རིགས་ས་ཁོངས་རང་སྐྱོང་ལམ་ལུགས་རྒྱུན་འཁྱོངས་དང་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་གཏོང་བ་དང་། དར་རྒྱས་མེད་པའི་མི་རིགས་ས་ཁུལ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ། མི་འབོར་ཅུང་ཉུང་བའི་མི་རིགས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བར་རོགས་སྐྱོར། མཐའ་དར་དམངས་ཕྱུག་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་བ། གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་ཕུལ་བྱུང་དང་ཁྱད་ལྡན་གྲོང་ཚོ་དང་གྲོང་རྡལ་སྲུང་སྐྱོང་དང་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བ། མི་རིགས་ཁག་བར་འགྲོ་འོང་དང་སྤེལ་རེས་མཉམ་འདྲེས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་བཅས་བྱེད་རྒྱུ། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་བཙུགས་ནས་ལོ་50འཁོར་བ་དང་ཤིན་ཅང་ཡུ་གུར་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་བཙུགས་ནས་ལོ་60འཁོར་བར་རྟེན་འབྲེལ་ཞུ་བའི་བྱེད་སྒོ་སྒྲིག་འཛུགས་ཡག་པོ་བྱེད་རྒྱུ། མི་རིགས་ཁག་གི་མི་དམངས་འཆམ་མཐུན་མཉམ་གནས་དང་། ཕྱར་བ་གྲུ་འདེགས། ཞི་མཐུན་གོང་འཕེལ་བཅས་བྱུང་ན། ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་ཁྱིམ་ཚང་ཆེན་མོ་སྔར་བས་གྲ་རྒྱས་སྟོབས་ལྡན་དང་བདེ་སྐྱིད་གཞིས་འཇགས་ཡོང་ངེས་རེད།
ང་ཚོས་ཆོས་ལུགས་ལས་དོན་གྱི་ཏང་གི་གཞི་རྩའི་བྱེད་ཕྱོགས་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ། ཆོས་ལུགས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ཞི་མཐུན་ཡོང་བར་བྱེད་པ་དང་། ཆོས་ལུགས་ལས་རིགས་ཀྱི་ཁྲིམས་མཐུན་ཁེ་དབང་སྲུང་སྐྱོང་། དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་རིང་ཆོས་ལུགས་ལས་རིགས་ཀྱི་མི་དྲག་དང་ཆོས་དད་མང་ཚོགས་ཀྱི་དགེ་མཚན་ལྡན་པའི་ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་བྱེད་རྒྱུ། མེས་རྒྱལ་དེང་རབས་ཅན་དུ་འགྱུར་བའི་འཛུགས་སྐྲུན་ནང་ཞུགས་རྒྱུ་དང་མེས་རྒྱལ་ཞི་བས་གཅིག་གྱུར་ཡོང་བར་སྐུལ་སྤེལ། ཀྲུང་ཕྱིའི་སྤེལ་རེས་དང་མཉམ་ལས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་བཅས་ཀྱི་ཁྲོད་ཕྱིར་སྡོད་སྤུན་ཟླ་དང་ཕྱིར་ལོག་སྤུན་ཟླ་དང་དེ་ཚོའི་ཁྱིམ་མི་བཅས་ཀྱི་ཐུན་མིན་ནུས་པ་ང་ཚོས་འདོན་སྤེལ་སྔར་ལས་ལེགས་པ་བྱས་ནས་རྒྱལ་ཕྱི་རྒྱལ་ནང་གི་ཀྲུང་ཧྭའི་བུ་ཕྲུག་གི་བློ་ཁ་ཕྱོགས་ཤུགས་ཟམ་མི་ཆད་པར་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུ།
འཐུས་མི་རྣམ་པ།
རྒྱལ་སྲུང་སྲ་བརྟན་དང་དམག་དཔུང་སྟོབས་ཆེན་འཛུགས་རྒྱུ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདག་དབང་དང་། བདེ་འཇགས། འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་བཅས་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་པའི་རྩ་བའི་འགན་ལེན་ཡིན། དུས་བབ་གསར་པའི་འོག་ཏང་གིས་དམག་དཔུང་སྟོབས་ཆེར་གཏོང་བའི་དམིགས་འབེན་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་དམིགས་པ་དང་། ཏང་གིས་དམག་དཔུང་ལ་བལྟོས་མེད་འགོ་ཁྲིད་བྱེད་པའི་རྩ་བའི་རྩ་དོན་རྒྱུན་འཁྱོངས་། ཕྱོགས་ཁག་དང་ཁྱབ་ཁོངས་ཁག་ཏུ་དམག་དོན་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་གྲ་སྒྲིག་གཅིག་གྱུར་འཆར་འགོད་ཀྱིས་དམ་འཛིན་ལེགས་པོ། མཐའ་སྲུང་མཚོ་སྲུང་མཁའ་སྲུང་བཅས་བརྟན་ལྷིང་རྒྱུན་འཁྱོངས་བཅས་བྱེད་རྒྱུ། དེང་རབས་ཀྱི་རྒྱབ་ཕྱོགས་མཁོ་སྒྲུབ་ལེགས་སྐྱོང་བྱེད་པར་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ་དང་། རྒྱལ་སྲུང་ཚན་རིག་ཞིབ་འཇུག་དང་ལག་རྩལ་མཐོ་གསར་གྱི་གོ་མཚོན་སྒྲིག་ཆས་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ། རྒྱལ་སྲུང་ཚན་རྩལ་བཟོ་ལས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བ་བཅས་བྱེད་རྒྱུ། རྒྱལ་སྲུང་དང་དམག་དཔུང་སྒྱུར་བཅོས་ཟབ་སྤེལ་དང་། རྒྱལ་སྲུང་དང་དམག་དཔུང་འཛུགས་སྐྱོང་ཁྲིམས་ལུགས་ཅན་དུ་འགྱུར་ཚད་མཐོ་རུ་གཏོང་རྒྱུ། དེང་རབས་ཅན་གྱི་དྲག་ཆས་ཉེན་རྟོག་པའི་སྟོབས་ཤུགས་འཛུགས་སྐྱོང་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུ། དམངས་ཡོངས་ཀྱི་རྒྱལ་སྲུང་འདུ་ཤེས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་། རྒྱལ་སྲུང་སྐུལ་སློང་དང་རྗེས་གྲབས་སྟོབས་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུ། རྒྱལ་སྲུང་འཛུགས་སྐྲུན་དང་དཔལ་འབྱོར་འཛུགས་སྐྲུན་མཐུན་སྦྱོར་ངང་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བ་དང་། དམག་དམངས་འབྲེལ་འདྲིས་འཕེལ་རྒྱས་གཏིང་ཟབ་ཡོང་བ་བྱེད་རྒྱུ། སྲིད་གཞུང་རིམ་པ་ཁག་གིས་རྒྱལ་སྲུང་དང་དམག་དཔུང་འཛུགས་སྐྱོང་ལ་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་དོ་ཁུར་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་མཐའ་གཅིག་ཏུ་དང་། བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་ཀྱིས་དམག་སྲིད་དང་དམག་དམངས་མཐུན་སྒྲིལ་སྲ་བརྟན་དང་སྐུལ་སྤེལ་གཏོང་རྒྱུ།
འཐུས་མི་རྣམ་པ།
ང་ཚོས“རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་ལ་ལམ་ལུགས་གཉིས”དང་“ཤང་ཀང་བས་ཤང་ཀང་སྐྱོང་བ”དང་“ཨའོ་མོན་བས་ཨའོ་མོན་སྐྱོང་བ” ཚད་མཐོའི་རང་སྐྱོང་བྱེད་ཕྱོགས་བཅས་བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་ཀྱིས་ལག་བསྟར་བྱས་ཐོག་རྩ་ཁྲིམས་དང་གཞི་རྩའི་བཅའ་ཁྲིམས་གཞིར་བཟུང་དམ་ནན་བྱས་ཏེ་ལས་དོན་སྒྲུབ་རྒྱུ་དང་། ཤང་ཀང་དང་ཨའོ་མོན་དམིགས་བསལ་སྲིད་འཛིན་ཁུལ་གྱི་སྲིད་འཛིན་འགོ་འདོམས་དང་སྲིད་གཞུང་གིས་བཅའ་ཁྲིམས་ལྟར་སྲིད་སྐྱོང་བ་དང་། དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་དང་དམངས་འཚོ་ལེགས་བཅོས། དམངས་གཙོར་སྐུལ་སྤེལ། ཞི་མཐུན་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་བཅས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གང་ཐུབ་བྱེད་རྒྱུ། ནང་ས་དང་ཤང་ཀང་ཨའོ་མོན་གྱི་ཁྱབ་ཁོངས་ཁག་དབར་གྱི་སྤེལ་རེས་མཉམ་ལས་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ། རྒྱལ་ཁབ་སྒྱུར་བཅོས་སྒོ་འབྱེད་དང་དེང་རབས་ཅན་དུ་འགྱུར་བའི་འཛུགས་སྐྲུན་ནང་ཤང་ཀང་དང་ཨའོ་མོན་གྱི་དམིགས་བསལ་ནུས་པ་མུ་མཐུད་འདོན་སྤེལ་བཅས་བྱེད་རྒྱུ། ཀྲུང་དབྱང་སྲིད་གཞུང་གིས་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཤུགས་ཆེན་བྱེད་པའི་འོག་ཤང་ཀང་དང་ཨའོ་མོན་རང་ངོས་ཀྱི་འགྲན་རྩོད་ནུས་པ་ཟམ་མི་ཆད་པར་ཆེ་རུ་གཏོང་ཚེ་ཤང་ཀང་དང་ཨའོ་མོན་གྱི་ཡུན་རིང་དར་རྒྱས་བརྟན་ལྷིང་རྒྱུན་འཛིན་ཐུབ་ངེས་ཡིན་པར་ང་ཚོར་ཡིད་ཆེས་བརྟན་པོ་ཡོད།
ང་ཚོས་ཐའེ་དབན་ལ་འཛིན་པའི་ལས་ཀའི་སྲིད་དོན་གལ་ཆེན་བྱེད་ཕྱོགས་རྒྱུན་འཁྱོངས་དང་། ངོགས་གཉིས་ཀྱིས“གོ་གཉིས་ལོའི་ངོས་འཛིན་གཅིག་མཐུན”རྒྱུན་འཁྱོངས་དང་། “ཐའེ་དབན་རང་བཙན་”ལ་རྒོལ་བའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རྨང་གཞི་སྲ་བརྟན་དུ་གཏོང་བ། ངོགས་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ཞི་བའི་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བའི་ཁ་ཕྱོགས་ཡང་དག་པ་མཐའ་འཁྱོངས་བཅས་བྱེད་རྒྱུ། ངོགས་གཉིས་བར་གྲོས་མོལ་དང་གླེང་མོལ་ཧུར་ཐག་དང་། དཔལ་འབྱོར་གཉིས་ཕན་མཉམ་འདྲེས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ། གཞི་རིམ་དང་གཞོན་ནུ་ལོ་ཆུང་དང་སྤེལ་རེས་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ་བཅས་བྱེད་རྒྱུ། སྤུན་ཟླ་ཐའེ་དབན་བའི་ཁེ་དབང་བཅའ་ཁྲིམས་ལྟར་སྲུང་སྐྱོང་དང་། མང་ཚོགས་སྔར་ལས་མང་བར་ངོགས་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ཞི་བའི་ངང་འཕེལ་རྒྱས་བྱུང་བའི་འབྲས་བུ་ལོངས་སུ་སྤྱོད་དུ་འཇུག་རྒྱུ། ངོགས་གཉིས་ཀྱི་སྤུན་ཟླས་ཤེས་རྟོགས་དང་ཕན་ཚུན་ཡིད་ཆེས་བྱེད་ཤུགས་ཟམ་མི་ཆད་པར་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་། ཤ་ཁྲག་ལྟ་བུའི་སྤུན་ཉེའི་བརྩེ་དུང་ཟབ་ཏུ་གཏོང་བ། སེམས་ཁམས་ཀྱི་རྒྱང་ཁྱད་ཉེ་རུ་གཏོང་བ་བཅས་བྱས་ཏེ་མེས་རྒྱལ་ཞི་བས་གཅིག་གྱུར་ཡོང་ཆེད་སྟོབས་ཤུགས་ལེགས་སྐྱེས་སུ་འབུལ་བར་ང་ཚོས་རེ་སྒུག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ངོགས་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ཞི་བས་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་བ་ནི་འགོག་ཐབས་བྲལ་བ་དང་ཕྱོགས་ཁ་སྒྱུར་ཐབས་མེད་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རླབས་རྒྱུན་ཞིག་ཡིན་པ་ང་ཚོར་ཡིད་ཆེས་བརྟན་པོ་ཡོད།
འཐུས་མི་རྣམ་པ།
ང་ཚོས་ཞི་བའི་འཕེལ་རྒྱས་དང་མཉམ་ལས་མཉམ་རྒྱལ་གྱི་དར་ཆ་མུ་མཐུད་མཐོན་པོར་བསྒྲེང་ཞིང་། རྒྱལ་ནང་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཡོངས་གཉིས་གཅིག་གྱུར་གྱིས་འཆར་འགོད། ཞི་བའི་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་ལམ་དུ་རྒྱུན་འཁྱོངས་ལྷོད་མེད་ཀྱིས་བསྐྱོད་པ། གཉིས་ཕན་མཉམ་རྒྱལ་གྱི་སྒོ་འབྱེད་འཐབ་ཇུས་རྒྱུན་འཁྱོངས་ལྷོད་མེད་ཀྱིས་ལག་བསྟར། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདག་དབང་བདེ་འཇགས་དང་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་སྲུང་སྐྱོང་མཐའ་གཅིག་ཏུ་བྱེད་པ། རང་རྒྱལ་གྱི་སྤྱི་དམངས་དང་ཁྲིམས་མིའི་རྒྱལ་ཕྱིའི་ཁྲིམས་མཐུན་ཁེ་དབང་སྲུང་སྐྱོང་། མཉམ་ལས་མཉམ་རྒྱལ་ལྟེ་བར་འཛིན་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་འབྲེལ་བ་དཔེ་གསར་འཛུགས་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་བཅས་བྱེད་རྒྱུ། རྒྱལ་ཁབ་ཆེ་ཁག་དང་འཐབ་ཇུས་ལྡན་པའི་གྲོས་མོལ་དང་དངོས་གཉེར་མཉམ་ལས་ཇེ་ཟབ་ཏུ་གཏོང་བ་དང་། སྐྱོན་དང་བྲལ་ཞིང་བརྟན་པོ་ཡིན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཆེན་པོའི་འབྲེལ་བའི་གཞི་སྒྲོམ་འཛུགས་རྒྱུ། མཐའ་སྐོར་གྱི་ཕྱི་འབྲེལ་ལ་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་སྐུལ་སྤེལ་བཏང་སྟེ་མཐའ་སྐོར་གྱི་ལས་དབང་གཞི་གཅིག་ཏུ་བསྒྱུར་བ་བྱེད་རྒྱུ། འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་བཞིན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་དང་མཐུན་སྒྲིལ་མཉམ་ལས་བྱེད་པར་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་ནས་ཐུན་མོང་གི་ཁེ་ཕན་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་རྒྱུ། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཕྱོགས་མང་ལས་དོན་ལ་ཧུར་ཐག་ཞུགས་པ་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་མ་ལག་དང་སྒྲིག་ལམ་སྔར་ལས་དྲང་གཞག་ལུགས་མཐུན་ཕྱོགས་སུ་འཕེལ་རྒྱས་ཡོང་བར་བྱེད་རྒྱུ། ཀྲུང་གོ་མི་དམངས་ཀྱི་རི་འགོག་དམག་འཁྲུག་དང་འཛམ་གླིང་གིས་ཧྥ་ཤི་སིར་འགོག་རྒོལ་བྱེད་པའི་དམག་འཁྲུག་ལ་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་ནས་ལོ་70འཁོར་བར་དྲན་གསོ་ཞུ་བའི་འབྲེལ་ཡོད་བྱེད་སྒོ་ལེགས་པོ་གཉེར་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་དང་མཉམ་དུ་འཛམ་གླིང་དམག་ཆེན་གཉིས་པའི་རྒྱལ་ཁའི་གྲུབ་འབྲས་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་དྲང་གཞག་དྲང་བདེན་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་རྒྱུ། ང་ཚོས་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་དང་ལག་གདང་སྦྲེལ་ཞིང་དཔུང་པ་མཉམ་གཤིབ་བྱས་ཏེ་སྔར་ལས་རྒྱུན་སྲིང་གི་ཞི་བདེ་སྲུང་སྐྱོང་དང་སྔར་ལས་དར་རྒྱས་ཀྱི་འཛམ་གླིང་སྐྲུན་འདོད་ཡོད།
འཐུས་མི་རྣམ་པ།
དུས་རབས་ཀྱིས་ཀྲུང་གོར་འཕེལ་རྒྱས་གྲ་རྒྱས་ཡོང་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གོ་སྐབས་སྤྲད་ཡོད། བློ་མཐུན་ཞིས་ཅིན་ཕིང་གིས་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་གནང་བའི་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གི་མཐའ་སྐོར་དུ་ང་ཚོས་མཐུན་སྒྲིལ་དམ་ཟབ་བྱས་ཐོག ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་དར་ཆ་རླབས་པོ་ཆེ་མཐོན་པོར་བསྒྲེངས་ནས་སེམས་ནུས་གཅིག་སྒྲིལ་དང་གསར་གཏོད་ཡར་བརྩོན་བྱས་ཏེ་ད་ལོའི་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུའི་དམིགས་འབེན་དང་ལས་འགན་ལེགས་སྒྲུབ་ཧུར་ཐག་དང་། “ལོ་བརྒྱ་གཉིས”ཀྱི་འབད་འཐབ་དམིགས་འབེན་མངོན་འགྱུར་དང་འབྱོར་ཕྱུག་དམངས་གཙོ་ཤེས་དཔལ་ཞི་མཐུན་བཅས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་དེང་རབས་ཅན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་སྐྲུན་ཐུབ་པ་བྱེད་པ་དང་། ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་བསྐྱར་དར་རླབས་པོ་ཆེ་ཡོང་བའི་ཀྲུང་གོའི་ཕུགས་འདུན་མངོན་འགྱུར་ཡོང་ཕྱིར་ལེགས་སྐྱེས་གསར་པ་སྔར་ལས་ཆེ་བ་འབུལ་དགོས།
【1】
【2】
【3】
【4】
【5】
【6】
【7】
【8】
